Postać
Adam Ciołkosz 1901-1978

Urodził się 5 stycznia 1901 r. w Krakowie. Skończył gimnazjum w Tarnowie, gdzie uczestniczył w ruchu harcerskim. Od 1918 członek Polskiej Organizacji Wojskowej, wziął udział w X 1918 w rozbrajaniu oddziałów austriackich w Tarnowie, wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego, brał udział w walkach 1919-1920 o Lwów, Wilno i w obronie Warszawy oraz w III powstaniu śląskim. Po wojnie studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim i w Szkole Nauk Politycznych w Krakowie. Od 1921 członek PPS, Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych, Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej i Czerwonego Harcerstwa. Od lat 1930 członek władz centralnych PPS, związany początkowo z radykalnym skrzydłem partii. W 1928 r. wszedł do sejmu z listy PPS jako najmłodszy poseł socjalistyczny, zostając sekretarzem klubu sejmowego PPS. W 1930 r. z innymi działaczami opozycji antysanacyjnej więziony w Brześciu, w tym czasie ponownie wybrany jako poseł z listy Centrolewu do sejmu; po unieważnieniu mandatu skazany w procesie brzeskim na 3 lata więzienia, wyszedł za kaucją, karę odbywał od jesieni 1933 do jesieni 1934 r. Od 1936 przeciwnik idei jednolitego frontu z komunistami. We wrześniu 1939 schronił się w Rumunii, a następnie przedostał się do Francji i Anglii. Sekretarz generalny CKW PPS na emigracji i jeden z wybitniejszych działaczy politycznych wychodźstwa, członek Rady Narodowej RP. Przeciwnik paktu Sikorski-Majski wbrew większości działaczy PPS, protestował też przeciwko decyzjom konferencji w Jałcie i polityce ugody z ZSRS S. Mikołajczyka. Od prezydenta W. Raczkiewicza otrzymał po śmierci Sikorskiego propozycję objęcia stanowiska premiera, której nie przyjął. 1947-57 stał na czele emigracyjnej PPS, do 1959 jako przewodniczący Rady Centralnej PPS, redagując „Robotnika”, uczestnicząc w międzynarodowym ruchu socjalistycznym oraz organizacjach i instytucjach emigracji. Przeciwnik szukania porozumienia z komunistycznymi władzami Polski po październiku 1956 r., przyczynił się do podziałów w łonie emigracyjnej PPS. Działalność publicystyczną i rozwinął szczególnie po wojnie, współpracując z licznymi pismami polskiej emigracji, w tym z paryską „Kulturą”. Zmarł 1 października 1978 r. w Londynie. Ważniejsze prace: Trzy wspomnienia (1945, wspólnie z żoną Lidią), The curtain fallus (1951), Róża Luksemburg a rewolucja rosyjska (1961), Od Marksa do Chruszczowa (1962), Koniec monolitu (1964), Granice odwagi i myślenia (1966), Zarys dziejów socjalizmu polskiego (2 tomy, 1966-72), Ludzie PPS (1967).