Postać
Aleksander Świętochowski 1849-1938

Urodził się 18 stycznia 1849 r. w Stoczku Łukowskim (koło Łukowa). Kształcił się w warszawskiej Szkole Głównej na Wydziale Filologiczno-Historycznym w latach 1866-70, cztery lata później przeniósł się do Lipska, gdzie przez półtora roku słuchał wykładów uniwersyteckich. W 1875 r. doktoryzował się na podstawie rozprawy Ein Versuch die Entstehung der Moralgesetze zu erklären. Eine ethische Analyse (wyd. polskie O powstawaniu praw moralnych, 1877). Z Lipska przeniósł się do Krakowa, gdzie bezskutecznie ubiegał się o zatrudnienie na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1876 r. wrócił do Warszawy, podejmując pracę w pozytywistycznym „Przeglądzie Tygodniowym”. Opublikował w nim m.in. istotny dla samoświadomości i rozwoju polskiej myśli pozytywistycznej tekst pt. My i Wy (1877) oraz cykl artykułów charakteryzujących stan narodu polskiego po upadku powstania styczniowego zatytułowany znacząco Dumania pesymisty. W 1881 r. objął redakcję nowego pisma pozytywistycznego „Prawda”, w którym przed r. 1900 drukował felietony polityczne w cyklu „Liberum Veto”. W latach 1900-14 podejmował działalność społeczną i polityczną. Został członkiem wielu stowarzyszeń, m.in. Oświaty Ludowej, prowadząc wykłady w Towarzystwie Krzewienia Oświaty i Uniwersytecie Ludowym Stowarzyszenia Szerzenia Oświaty w Łodzi. W czasie wojny rosyjsko-japońskiej i związanego z nią kryzysu w Rosji uczestniczył w zakładaniu partii przyznającej się do tradycji liberalnej – Związku Postępowej Demokracji. W tym okresie napisał swe najbardziej znane dzieła: Utopie w rozwoju historycznym (1910), Źródła moralności (1912) i Genealogię teraźniejszości (1914), rozpoczynając także pracę nad Historią chłopów w zarysie. Zmarł w Gołotczyźnie (koło Ciechanowa) 25 kwietnia 1938 r.