Postać
Stefan Starzyński 1893-1943

Urodził się 19 sierpnia 1893 r. w Warszawie, dzieciństwo spędził jednak w Łowiczu, gdzie uczęszczał do gimnazjum. Udział w strajku szkolnym zmusił go do zmiany szkoły. Kształcenie na tym poziomie zakończył w warszawskim gimnazjum prywatnym im. E. Konopczyńskiego. Ukończył studia ekonomiczne na Wyższych Kursach Handlowych. Studiowanie łączył z działalnością w Związku Młodzieży Postępowo – Niepodległościowej, należał również do Związku Strzeleckiego. W sierpniu 1914 r. wstąpił do I Brygady Legionów Polskich, przemierzając wraz z nią szlak bojowy. W skutek kryzysu przysięgowego został internowany w Beniaminowie. Po uwolnieniu kontynuował działalność w POW. W listopadzie 1918 r. został mianowany szefem sztabu 9 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego. Po przejściu do rezerwy rozwinął działalność polityczną, będąc jednym z przedstawicieli obozu piłsudczyków. W latach 1924-1934 pełnił funkcje wiceministra skarbu, wiceprezesa Banku Gospodarstwa Krajowego oraz wykonywał mandat posła na Sejm z ramienia BBWR (1930-1933). 30 lipca 1934 otrzymał nominację na komisarycznego prezydenta Warszawy, mając za zadanie uporządkowanie zadłużonego skarbu miasta oraz wzmocnienie wpływów rządowych w stolicy zdominowanej przez przedstawicieli Stronnictwa Narodowego i socjalistów. Aktywnością na rzecz rozwoju społecznego i gospodarczego stolicy szybko przekonał do siebie początkowo niechętną mu opinię publiczną miasta. Był autorem tez ustrojowych, będących podstawą ustawowego uporządkowania samorządu stolicy. Nakreślił plan modernizacji Warszawy (1935) oraz czteroletni plan rozwoju (1938), którego realizację przerwała wojna. Wiele z zawartych w tych planach idei znajduje swe potwierdzenie w aktualnych strategiach rozwoju stolicy. W czasie wojny obronnej 1939 r. sprawował funkcję Komisarza Cywilnego przy Dowództwie Obrony Warszawy. Dzięki znakomitym zdolnościom organizacyjnym i płomiennym przemówieniom radiowym stał się faktycznym przywódcą broniącego się miasta. Po kapitulacji Warszawy poświęcił się organizowaniu struktur administracji podziemnej. Aresztowany przez Niemców pod koniec października 1939 r. trafił do więzienia na Pawiaku. Zrezygnował z możliwości ucieczki zorganizowanej przez podziemie mając świadomość grożącego odwetu Niemców na mieszkańcach stolicy. Wkrótce został przewieziony do berlińskiego Moabitu, a następnie do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie został zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach prawdopodobnie 17 października 1943 r. Autor licznych prac ekonomicznych prezentujących orientację etatystyczną, tekstów publicystycznych z zakresu polityki państwowej oraz wspomnień.